FAQ
Wat zijn de Scholierenverkiezingen?
Hoe ziet de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer en het Europees Parlement eruit als scholieren het voor het zeggen hebben? Om daar achter te komen, organiseert ProDemos de Scholierenverkiezingen, vlak voor de echte verkiezingen. Vaak lijkt de uitslag van de Scholierenverkiezingen erg op de werkelijke verkiezingsuitslag.
Hoe kan mijn school meedoen aan de Scholierenverkiezingen?
Docenten in het voortgezet onderwijs en mbo kunnen zich in aanloop naar verkiezingen inschrijven voor de Scholierenverkiezingen. Na aanmelding ontvang je een handleiding en toolkit met alle benodigde informatie over hoe je de Scholierenverkiezingen kunt organiseren. Ook krijg je een inlogcode voor de website om de uitslag in te vullen.
Hoe kan ik de uitslag van mijn school doorgeven?
In aanloop naar verkiezingen kun je via deze website jouw klas of school aanmelden voor de Scholierenverkiezingen. Na aanmelding ontvang je, naast een toolkit, een inlogcode voor de website om de uitslag in te vullen.
Wanneer worden de uitslagen van de Scholierenverkiezingen bekend?
De avond voor de echte verkiezing zijn alle uitslagen te vinden op deze website. De uitslag van je eigen school kun je dan vergelijken met de landelijke uitslag, maar ook bijvoorbeeld met de uitslagen van andere scholen in je gemeente of provincie.
Hoe wordt het zetelaantal van de Scholierenverkiezingen berekend?
Op de uitslagenpagina staat de uitslag in percentages, maar niet in zetels. Om het aantal zetels te berekenen moet je eerst de kiesdeler berekenen. Dat is het aantal stemmen dat je nodig hebt om één zetel te halen. Je deelt daarvoor het aantal geldige stemmen door het aantal zetels. Daarna kijk je hoeveel keer de partijen de kiesdeler hebben gehaald. Het resultaat hiervan geeft het aantal volle zetels dat door partijen is behaald. Deze verdeling komt meestal niet precies uit. Er blijven dan restzetels over.
Berekening verkiezingsuitslagen
Nederland kent sinds 1917 een kiesstelsel dat is gebaseerd op het beginsel van evenredige vertegenwoordiging. Dit houdt in dat het aantal zetels dat aan een partij wordt toegewezen een getrouwe (evenredige) weerspiegeling is van het aantal stemmen op die partij. De vaststelling van de uitslag gebeurt in een paar stappen. Dit is geregeld in de Kieswet. Meer informatie hierover vind je op de website van de Kiesraad.
Waarom zijn Scholierenverkiezingen niet online?
Tot 2016 hielden we de Scholierenverkiezingen online, maar sinds 2017 kiezen we er bewust voor om dat niet meer te doen. Het stemmen op papier, inclusief stembureau en het tellen van de stemmen is volgens ons de beste manier, omdat het zoveel mogelijk lijkt op de echte verkiezingen. En omdat wij het belangrijk vinden dat de leerlingen dit proces ervaren. Een andere reden is dat we niet de beschikking hebben over een platform dat de volledige anonimiteit van de leerlingen kan garanderen. En ook al gaat het hier om schaduwverkiezingen: we nemen privacy en stemgeheim heel serieus. De Scholierenverkiezingen vinden daarom niet online plaats.
Wat als het niet lukt om Scholierenverkiezingen op één dag te organiseren?
Hieronder hebben we een aantal tips op een rijtje gezet om toch Scholierenverkiezingen te organiseren:
- Verspreid de verkiezingen over een hele week. Laat een of meerdere klassen stemmen per dag. Bewaar de tussenstand in een kluis of in een afsluitbare ruimte.
- Stem tijdens de pauze(s). Vraag de leerlingen om een voor een (bijv. op alfabetische volgorde) naar de klas te komen om te stemmen. De uitslagen gaan in een officiële envelop die in aanwezigheid van de laatste stemmer ondertekend en dichtgemaakt wordt.
- Mail de leerlingen een stembiljet. De leerlingen printen de stembiljetten thuis, vullen ze in en doen de uitslag in een envelop. De envelop leveren ze in bij hun docent, onder vermelding van hun klas (zodat ze niet dubbel kunnen stemmen).
- Koppel de Scholierenverkiezingen aan een toets of schoolexamen. Voeg het stembiljet toe aan de toets en zorg dat de leerlingen het stembiljet anoniem kunnen inleveren.